بیوگرافی ابو علی سینا
ابوعلی حسین بن عبدالله بن حسن بن علی بن سینا، مشهور به ابوعلیِ سینا، ابن سینا و شیخ الرئیس
ابو علی سینا حکیم، فیلسوف، طبیب و دانشمند بزرگ ایرانی که در جهان غرب به نام(Avicenna) و با لقب “امیر پزشکان” شناخته شده است، در ماه صفر از سال 370 هجری قمری در شهر بخارا به دنیا آمد.
این حکیم بزرگ که بعدها موثرترین چهره در علم و فلسفه جهان اسلامی شد و القابی مانند شیخ الرئیس، حجة الحق و شرف الملک به او دادند، از آغاز کودکی استعداد و شایستگی عجیبی در فرا گرفتن علوم مختلف داشت.
و از آنجا که پدرش عبدالله سخت در تعلیم و تربیت او می کوشید و خانه او محل ملاقات دانشمندان دور و نزدیک بود، ابن سینا تا ده سالگی تمام قرآن و صرف و نحو را آموخت و آنگاه به فرا گرفتن منطق و ریاضیات پرداخت. استاد وی در علم ریاضیات “ابو عبدالله ناتلی” بود.
پس از آن نزد “ابو سهیل مسیحی” به یادگیری طبیعیات و مابعدالطبیعه و علم طب مشغول شد.
در شانزده سالگی در همه علوم زمان خود استاد بود؛ جز در مابعدالطبیعه؛ آن هم به صورتی که در متافیزیک ارسطو آمده بود و با آنکه چهل بار تمام این کتاب را مطالعه کرده بود، نمی توانست آن را بفهمد.
تا این که به شرح فارابی بر این کتاب دست یافت و توانست مسائل دشوار آن را درک کند.
هنگامی که ابن سینا به هجده سالگی رسید، دیگر احتیاج به خواندن و فراگیری هیچ علمی نداشت؛ چرا که همه علوم را فرا گرفته بود و تنها لازم بود تا فهم خود را لحاظ عمق افزایش دهد تا آموخته های خود را بهتر درک کند.
در اواخر عمر خود یکبار به شاگرد مورد توجه خویش، جوزانی گفت که در تمام مدت عمر، چیزی بیش از آنچه که در هجده سالگی می دانسته، نیاموخته است.

مهارت ابن سینا در علم پزشکی و توانایی وی در معالجه حاکم آن زمان، موجب شد تا مورد محبت حاکم واقع شده و در دربار، موقعیت بسیار خوبی داشته باشد.
ولی به سبب آشفتگی اوضاع سیاسی در ماوراء النهر ، زندگی بر ابن سینا در زادگاهش دشوار شد و او ناچار بخارا را به مقصد جرجانیه و سپس گرگان ترک گفت.
در سال 403هجری قمری، پس از پشت سر گذاشتن سختیها و مشکلات بزرگی که در این سفر با آن ها مواجه شد و حتی چند تن از دوستانش را در میان راه از دست داد، از کویر شمال خراسان عبور کرد.
بنا به گفته منابع معتبر، ابن سینا در این سفر با عارف و شاعر مشهور “ابو سعید ابوالخیر” ملاقات کرد.
وی آرزو داشت که “قابوس بن وشمگیر” را که حامی نامدار علم و ادب بود، در جرجان ببیند؛ ولی هنگامی که به جرجان رسید، قابوس بن وشمگیر از دنیا رفته بود.
چون از این حادثه دلشکسته شد، مدت چندین سال در دهکده ای عزلت گزید. سپس در فاصله سال 405و 406 هجری قمری به ری رفت.
در این هنگام آل بویه بر ایران فرمانروایی داشتند و افرادی از این خاندان در ایالات مختلف حکومت می کردند. ابن سینا مدتی در دربار فخرالدوله در ری درنگ کرد و سپس از آنجا برای دیدار یکی دیگر از فرمانروایان این خاندان، شمس الدوله به جانب همدان به راه اقتاد.
این سفر برای ابن سینا بخت بلندی داشت؛ چرا که پس از رسیدن وی به همدان، او را برای درمان امیر شمس الدوله که بیمار شده بود و تمامی پزشکان از معالجه وی ناتوان بودند، دعوت کردند.
بوعلی توانست شمس الدوله را معالجه کند و به همین دلیل چنان تقربی نزد وی پیدا کرد که عهده دار منصب وزارت گردید و مدت چند سال؛ تا هنگام مرگ امیر، عهده دار این وظیفه سنگین بود.
پس از مرگ شمس الدوله بخت از وی روی گردانید و چون از ادامه خدمت در منصب وزارت خودداری کرد، او را به زندان افکندند. در زندان کتاب مشهورش “شفا” را به رشته تحریر درآورد.
پس از مدتی توانست از زندان فرار کند و با لباس درویشی از همدان گریخت.
ابن سینا از همدان به اصفهان رفت که مرکز بزرگی از علم به شمار می رفت و سال ها بود که آرزوی دیدار آنجا را داشت. در این شهر مورد توجه علاءالدوله قرار گرفت و مدت پانزده سال با آسایش خاطر در آن شهر زندگی کرد.
او در این مدت، چندین کتاب مهم نیز نوشت و حتی به ساختن رصدخانه پرداخت. اما این آسایش یرای وی دائمی نبود؛ چرا که یک بار اصفهان در معرض حمله مسعود غزنوی یعنی فرزند سلطان محمود غزنوی قرار گرفت و در این حمله بعضی از آثار مهم این حکیم بزرگ از میان رفت.
این امر ضربه بزرگی برای وی بود و علاوه بر آن، بیماری قولنج نیز آزارش می داد. به همین دلیل، دوباره به همدان بازگشت و به سال 428 هجری قمری و در سن پنجاه و هفت سالگی در این شهر از دنیا رفت و در همان جا به خاک سپرده شد.

شخصیت علمی
با وجود این که زندگی ابن سینا پر از فراز و نشیب بود و در عین حال عمری طولانی نیز نداشت، اما زندگی عقلانی و حکیمانه بسیار پرباری داشت. گواه بر این مطلب، تعداد و نوع آثاری است که او تالیف کرده است و نیز خصوصیات شاگردانی که در نزد او درس خوانده اند؛ مانند بهمنیار و جوزانی.
نیروی تمرکز فکری او عالی بود؛ تا جایی که گاهی در آن حین که سوار بر اسب در رکاب پادشاه عازم جنگ بود، بعضی از آثار خود را املا می کرد تا نویسنده ای که در خدمت داشت، آن ها را بنویسد.
او با مهارت عجیبی که در تمامی شاخه های دانش آن زمان داشت، توانست در زمینه فلسفه، اساس مکتب مشاء در سنت فکری اسلامی و نیز اساس فلسفه قرون وسطی را بریزد.
در بستر طب و پزشکی نیز میراث بقراطی و جالینوسی را ترکیب کند و در علم و ادب اسلامی چنان تاثیر نماید که هیج کس پیش یا پس از وی نتوانسته باشد آنگونه تاثیر کند.
تاثیر وی در این زمینه ها تا به امروز، در شرق و غرب جهان باقی است و بسیاری از پیشرفت ها در شاخه های عمده دانش، بر پایه نظرات و آراء وی صورت گرفته است.

ابن سینا فیلسوف
ابن سینا بسیار پیرو فلسفه ارسطو بود و از این نظر به استادش فارابی شباهت دارد. مبحث منطق و نفس در آثار او در واقع همان مبحث منطق و نفسارسطو و شارحان او نظیر اسکندر افرودیسی و ثامیسطیوس است.
اما ابن سینا هرچه به پایان عمر نزدیک میشد، بیشتر از ارسطو فاصله میگرفت و به افلاطون و فلوطین و عرفان نزدیک میشد. داستانهای تمثیلی او و نیز کتاب پرحجم منطق المشرقین که پایان عمر تحریر کرده بود، شاهد این مدعاست.
متأسفانه امروزه از این کتاب تنها پیش گفتارش در دست است؛ ولی حتی در همین پیش گفتار نیز ابن سینا به انکار آثار دوران ارسطویی خویش مانند شفا و نجات میپردازد.
ابوعلی سینا و ادبیات
ابوعلی سینا به عربی و فارسی شعر میسرودهاست. حدود هفتاد و دو بیت شعر فارسی در کتابهای مختلف و تذکرهها بدو منسوب شدهاست در میان ابیات بوعلی سینا طنزهای تکان دهندهای به چشم میخورد که نشان از بیارزشیِ جهان هستی و ضعف و ناتوانیِ آدمیان از دیدگاهِ اوست.
روزکی چند در جهان بودم | بر سرِ خاک باد پیمودم | |
ساعتی لطف و لحظهای در قهر | جانِ پاکیزه را بیالودم | |
باخرد را به طبع، کردم هَجو | بیخرد را به طمع بستودم | |
آتشی برافروختم از دل | و آبِ دیده ازو بیالودم | |
با هواهای حرص شیطانی | ساعتی شادمان بنغودم | |
آخرالعمر چون سرآمد کار | رفتم تخم کِشته بدرودم | |
گوهرم باز شد به گوهر خویش | من از این خستگی بیالودم | |
کس نداند که من کجا رفتم | خود ندانم که من کجا بودم |
دل گرچه درین بادیه بسیار شتافت | یکموی ندانست ولی مویشکافت | |
اندر دلِ من هزارخورشید بتافت | آخر به کمالِ ذرّهای راهنیافت |
بوعلی در قطعهای با اینکه به نحوی ترکِ ادبِ شرع مینماید، جهل و حماقت را زشت میشمارد؛ اما این قطعه دارای طنز دلپذیری است که بر ترکِ ادب شرع غلبه دارد. جهل و حماقتی که باعثِ حکم شرع بر تحریم میشود و عقلا و علما را به زحمت و رنج انداخت:
غذای روح بود بادهٔ رحیق الحق | که رنگ و بوش کند رنگ و بوی گل را دق | |
به رنگ زنگ زداید ز جانِ اندهگین | همای گردد اگر جرعهای بنوشد بَق | |
به طعم تلخ چو پندِ پدر ولیک مفید | به پیش میطل باطل به نزدِ دانا حق | |
مِی از جهالتِ جهّال شد به شرع حرام | چو مَه که از سببِ منکرانِ دین شد شَق | |
حلال گشته به فتوای عقل بر دانا | حرام گشته به احکامِ شرع بر احمق | |
شراب را چه گنَه گر که ابلهی نوشد | زبان به هرزه گشاید دهد ز دست ورق. |
روز پزشک
۱ شهریور، همزمان با زادروز او در ایران روز پزشک است.
آثار ابن سینا
فلسفه
- شفا
- نجات
- الاشارات والتنبیهات
- حی بن یقظان
ریاضیات
- زاویه
- اقلیدس
- الارتماطیقی
- علم هیئت
- المجسطی
- جامع البدایع
طبیعی
- ابطال احکام النجوم
- الاجرام العلویة واسباب البرق والرعد
- فضا
- النبات والحیوان
پزشکی
- قانون
- الادویة القلبیه
- دفع المضار الکلیه عن الابدان الانسانیه
- قولنج
- سیاسة البدن وفضائل الشراب
- تشریح الاعضا
- الفصد
- الاغذیه والادویه
موسیقی
- شفا
- جوامع علم موسیقی
- المدخل الی صناعة الموسیقی* (در دسترس نیست)
- لواحق(در دسترس نیست)
- دانشنامه علایی
- نجات
- اقسام العلوم
سالهای پایانی و مرگ
۱۰ تا ۱۲ سال پایانی عمر ابوعلی سینا در خدمت به ابوجعفر دشمنزیار از فرمانروایان سلسلهی آل کاکویه گذشت. او بهعنوان پزشک شخصی و مشاور علمی و ادبی این فرمانروا فعالیت میکرد. علم زبان و ادبیات، زمینههای مطالعاتی ابن سینا در آن سالها بودند.

ابن سینا در حملهی ارتش به همدان دچار بیماری شدید کولیک شده بود. نشانههای تاریخی میگوید که ابن سینا بر اثر این بیماری بهسختی قابلیت ایستادن داشته است.
این بیماری بار دیگر و در سالهای آخر به او حمله کرد. شیخالرئیس که بار دیگر به همدان بازگشته بود، توانایی مقاومت بیشتر در برابر بیماری را نداشت و حتی رژیم درمانی خود را ترک کرده و سلامتش را به دست سرنوشت سپرده بود.
دوستان ابن سینا او را به آرامش و کار کمتر دعوت میکردند اما او اعتقاد داشت «زندگی کوتاه و وسیع بهتر از زندگی طولانی و محدود است».
در نهایت پشیمانی در بستر مرگ به سراغ شیخالرئیس آمد. او در روزهای آخر تمامی مال و اموال خود را بخشید، غلامانش را آزاد کرد و در سه روز آخر تا پایان عمر، در خانه مانده و به خواندن قرآن مشغول شد.
ابوعلی سینا سرانجام در دوم تیر سال ۴۱۶ هجری شمسی در سن ۵۷ سالگی در ماه رمضان قمری از دنیا رفت و در همدان به خاک سپرده شد.
منابع
سایت wikipedia
سایت dore.blogfa
سایت beytoote
Latest News
- مارس 13, 20190 دیدگاه
10 تابلو نقاشی برتر جهان
10 تابلو نقاشی برتر جهان تصاویر زیر مربوط به شاهکارهای هنری است.. - فوریه 27, 2019
کهنسالترین درختان دنیا
کهنسالترین درختان دنیا تصور کنید که از روز تولدتان قرن ها، از.. - فوریه 18, 2019
بیوگرافی ابوالقاسم فردوسی
بیوگرافی ابوالقاسم فردوسی در زندگی نامه فردوسی اینگونه آمده است که :.. - فوریه 01, 2019
بیوگرافی شکسپیر
بیوگرافی شکسپیر ویلیام شکسپیر در 26 آوریل سال 1564 در شهر استراتفورد.. - ژانویه 24, 2019
بیوگرافی ابو علی سینا
بیوگرافی ابو علی سینا ابوعلی حسین بن عبدالله بن حسن بن علی.. - ژانویه 17, 2019
بیوگرافی شهاب الدین سهروردی (شیخ اشراق)
بیوگرافی شهاب الدین سهروردی (شیخ اشراق) شهاب الدین یحیی بن حبش بن.. - ژانویه 14, 2019
بیوگرافی عطار نیشابوری
بیوگرافی عطار نیشابوری فريدالدين ابو حامد محمد بن ابوبكر ابراهيم بن اسحاق.. - ژانویه 12, 2019
بیوگرافی ونسان ونگوک
بیوگرافی ونسان ونگوک بیوگرافی ونسان ونگوک «ونسان ون گوگ» Vincent Van Gogh.. - ژانویه 11, 2019
بیوگرافی گابریل گارسیا مارکز
بیوگرافی گابریل گارسیا مارکز گابریل خوزه گارسیا مارکِز (به اسپانیایی: Gabriel José.. - ژانویه 09, 2019
بیوگرافی نظامی گنجوی
بیوگرافی نظامی گنجوی حکیم جمال الدین ابومحمد الیاس بن یوسف بن زکی..